Transcriptie Het verhaal van Remco Houtepen
Introductie: Welkom, we zitten hier in de studio Uit het hart van Amstelveen. Burgemeester Tjapko Poppens spreekt met Remco Houtepen, bedrijfsleider boekhandel Libris Venstra. Hoe heeft hij deze tijd beleefd? Hoe kon je met corona blijven ondernemen? En hoeveel troost kan een boek wel niet bieden?
Tjapko: Remco wat fijn dat je er bent, hier in het hart van Amstelveen. We hebben elkaar vaker gezien de afgelopen tijd en soms was het heel rustig bij jou in boekhandel Venstra en andere momenten dacht ik: hé, zou corona weer voorbij zijn? Het was weer een stuk drukker. Een bijzondere periode deze decembermaand. Ik ben heel erg benieuwd hoe het met jou gaat. Hoe vergaat het jou op dit moment?
Remco: Het is een beetje een ambivalente tijd. Aan de ene kant zijn wij heel erg blij dat we hebben gezien dat de klant er nog steeds is. Tegelijkertijd weten we natuurlijk wat er speelt, dat we nog steeds een virus hebben rondwaren waar we mee aan de gang moeten. In maart werden we natuurlijk allemaal verrast, denk ik, misschien dat we het stiekem een beetje zagen aankomen, maar we hielden ons blind voor dat er opeens allerlei maatregelen kwamen. We zagen dat de klant wegbleef, althans op het stadshart, waar wij als winkel zitten. Dus ja, toen was het tot juni een beetje een moeilijke tijd. Van de zomer kwam het eigenlijk wel weer goed.
Wat ik wel bijzonder vond was dat er mensen de winkel in kwamen waarvan je merkte dat ze heel lang binnen waren geweest. Wij als winkelier, misschien hebben jullie dat ook wel gemerkt, je gaat gewoon door met dit werk. Wij waren ook gewoon in de winkel, weliswaar met heel weinig klanten, maar ja, het waren wel hele angstige mensen en een beetje boze mensen. Het was wel een hele bijzondere tijd en al helemaal met de laatste maatregel dat wij een mondkapje moeten dragen. Dat heeft de boosheid in ieder geval zichtbaar uit de wereld geholpen. Want die mensen komen misschien helemaal niet.
Tjapko: En als je nou naar die eerste periode kijkt. Weet je of andere type boeken werden gekocht door die verschillende groepen mensen. Merk je daar nog verschillen in?
Remco: Ja, in het begin had je een beetje de ‘vluchtlezer’, die ging echt voor een wat meer romantischer verhaal of voor de bakboeken. Er werden heel veel bakboeken gekocht. Of brood bakken, taart bakken. Net als de puzzels. Iedereen ging puzzelen, maar sommige gingen cakejes bakken, taartjes bakken. Dus dat hebben we heel erg gemerkt.
Tjapko: Jullie konden je kook collectie dus heel erg uitbreiden deze periode?
Remco: Ja, de bakboeken hebben het echt ontzettend goed gedaan in het begin. Tegelijkertijd waren er ook mensen die opeens Albert Camus gingen lezen, ‘De pest’. En de mensen die vonden dat de overheid een nadrukkelijke rol ging spelen, die kwamen weer aan met ‘1984’, van Orwell. Dat zag je een beetje gebeuren in de winkel.
Tjapko: Heb je ook nog effecten gezien op je fictieboeken of op je science fiction?
Remco: Sciencefiction ja, nou ja wel als je kijkt naar de thrillers die gaan over ‘deep state’ of thrillers die gaan over virussen. Die werden natuurlijk ook meteen van de plank gehaald en daar werden natuurlijk allerlei theorieën aan opgehangen.
Tjapko: Misschien is dat de bron geweest van heel veel theorieën.
Remco: Ja, wie weet, sorry.
Tjapko: Het was in de zomerperiode, toen dachten we eigenlijk, tenminste heel veel mensen in Nederland: nou is het een beetje voorbij?. Was alles weer terug naar normaal of zag je in de verkopen nog steeds dat het geen normaal jaar was?
Remco: Nou, het ging wel redelijk richting normaal. Ik denk wel dat als je naar het stadscentrum kijkt, dat stadshart toch echt functioneert als een stadscentrum. En wat ik wel weet van collega boekverkopers ook hier in Amstelveen, maar ook buiten Amstelveen gewoon hier in Nederland. Is dat wanneer je kijkt naar de wat meer plaatselijke buurtcentra, dat die het nog steeds heel erg goed doen en dat die het ook heel erg goed hebben gedaan. Maar ja de stadscentra, daarvan denken we allemaal: daar is het druk, dus daar gaan we niet heen. Waarschijnlijk zijn er ook uitzonderingen geweest in Rotterdam, Eindhoven. We hebben het allemaal gezien op de journaals, maar er waren weekenden dat het in het Amsterdamse bos ontzettend druk was, nou daar weet je alles van denk ik als burgemeester, terwijl je op het winkelcentrum gewoon een kanonskogel kon afschieten. Daar was gewoon geen klant. Ja, dat zijn natuurlijk rare mechanisme waar ik zelf ook aan meedoe als ik vrij ben. Ik zoek de plekken ook niet op. Maar ja, dan ga je wandelen ergens en dan blijkt het dat iedereen daar aan het wandelen is.
Tjapko: De laatste paar weken was het weer wat anders. In het stadshart werd het ook weer een beetje drukker. En de bossen waren wat minder druk, heeft natuurlijk ook met de seizoenen te maken en met de feestdagen. En als je nu zelf kijkt persoonlijk. Je loopt rond in de winkel, je hebt veel contacten. Je hebt natuurlijk allerlei voorzorgsmaatregelen. Hoe heb je zelf die periode ervaren, met name tot de zomer?
Remco: Tot de zomer, ja, ook daar was het best wel wisselend, moet ik zeggen. In het begin ging ik altijd met de bus naar mijn werk. Ik durfde dat toen eerlijk gezegd niet ik dacht: ik ga niet in die bus zitten met al die scholieren die daar nog in zaten in het begin. Ik ging wel naar m’n werk natuurlijk, maar ook daar dacht ik wel, ja, ik loop nu wel gewoon tussen die klanten in, wie weet wie er binnenkomt. Maar op andere momenten was ik dat eerlijk gezegd wel weer vergeten, want ja, je bent nog steeds aan het doen wat je doet. Je bent gewoon in die winkel aan de gang en je bent natuurlijk wel met de maatregelen bezig. We gingen op zoek naar plexiglas om schermen te maken, we moesten die anderhalve meter weten te bewerkstelligen. De kassa stond in onze winkel eigenlijk voor die periode op een hele onhandige plaats. Dus daar moesten we iets voor verzinnen, hoe we dat beter konden organiseren. Kassa weggehaald en balies verplaatst in de winkel. Alles om maar zo goed mogelijk te voldoen aan de eisen.
Tjapko: En ondertussen op andere manieren koffiedrinken, want jullie hebben een zitje daar.
Remco: Ja het café. Uiteindelijk hebben we dat bijna helemaal gesloten. Op dit moment is het alleen nog to-go. Ja daar zijn we natuurlijk steeds met alle stappen in meegegaan en soms waren we de stappen ook omdat we zelf dachten: hoe moeten we dit doen op een manier die we zelf ook ontspannen vinden en die de gasten ontspannen vinden? Want je merkt gewoon dat er ook onder de mensen spanningen waren.
Tjapko: Jullie zitten onder de bibliotheek, die zit boven jullie, dus ze moeten door jullie zaak heen om daar naartoe gegaan. Welk effect merkte je daarin tijdens de sluiting van de bibliotheek? Minder mensen? Of viel dat wel mee? Hebben jullie je eigen klantenkring?
Remco: We hebben natuurlijk onze eigen klantenkring, maar het is natuurlijk eigenlijk wat rustiger geworden daardoor. Ook omdat die mensen naar ons café kwamen. Dus daar zat misschien nog wel een wisselwerking in. En ‘inzicht’, dat is natuurlijk een onderdeel van de gemeente, is ook gesloten. Ja, dat levert natuurlijk wel een klantenstroom op die je nu niet had, dus dat zal zeker ook een rol hebben gespeeld.
Tjapko: We zitten nu in de decembermaand, een maand met natuurlijk traditioneel Sinterklaas en straks de kerstdagen. Wat is nou je top 3 geweest de afgelopen week?
Remco: Afgelopen week, de nummer één in de winkel, een boek wat ik zelf aan het lezen ben. Dat is van David Rijbroek, ‘Revolutie’. Het gaat over Indonesië en eigenlijk over een hele lange periode. Maar wat er voor de Nederlander denk ik het hardst in zal hakken is, denk ik, onze eigen rol in de geschiedenis van Indonesië. Maar het gaat ook in op de Japanse bezetting en ook natuurlijk die revolutie. Wat gebeurde er na de tweede wereldoorlog? Het is één van de eerste landen waarin men de zelfstandigheid uitriep. Ja, het is prachtig geschreven en misschien is het wel goed dat een Belg, Vlaming, een keer deze spiegel voorhoudt, dan een Nederlander.
Tjapko: Waarom denk je dat? Dat die wat meer afstand kan houden misschien ook?
Remco: Ja, nou ja, hij heeft ervaring, want hij heeft een boek geschreven over Congo. De Belgen hebben daar een slecht record van. Dus hij heeft wel ervaring met het beschrijven van de geschiedenis van het kolonialisme. En nou ja, wat denk ik ook zo is, is dat hij het misschien makkelijker kan omdat wanneer een Nederlander hier zo kritisch op zou zijn, dat die vanuit alle hoeken zou worden aangevallen. En voor iemand die net niet over de landsgrenzen woont, is dat misschien wat makkelijker. Makkelijker tussen aanhalingstekens, het wordt wat minder persoonlijk dan. Maar het is heel mooi geschreven.
Tjapko: Eigenlijk een aanrader wat jou betreft?
Remco: Ik vind het wel echt een aanrader en een andere een pareltje wat is uitgekomen is ja, ik weet niet of jij Cornelis Vreeswijk kent?
Tjapko: Ik ken hem wel, maar ik heb er niks van gelezen.
Remco: Nee, want het is een zanger. Het is een naam die heel veel Nederlanders kennen. Ik kende hem ook niet. Ik had de naam ooit gehoord, maar in Zweden is hij wereldberoemd. Er is zelfs een dag aan hem gewijd, alleen maar aan die Cornelis Vreeswijk, want hij zong ook in het Zweeds. En misschien dat jullie ooit hebben gehoord van ‘De Nozem en de Non’, als je er niet van hebt gehoord maakt het niet zoveel uit. Hij zei van dit liedje: als ik sterf, dan zal dat het nummer zijn wat iedereen kent. Hij vond het zijn slechtste nummer wat hij ooit had geschreven. Maar dit is een boekje over één dag in zijn leven en de auteur heeft daar een boekje over geschreven. Het is ontzettend mooi en je leert de man Cornelis Vreeswijk gewoon ja in dit dunne boekje helemaal kennen.
Dat is echt zeer knap en het laatste boek wat ik dan zou zeggen is van Jeroen Olyslaegers, ‘Wilde vrouw’, hij is ook een Vlaming toevallig. Er is een schilderij van Breugel en op het midden van het schilderij staat een vrouw met een zwaard, heel wild. En het enige wat ze van het schilderij weten is dat het in opdracht geschilderd is, maar door wie? Niemand die het weet. En waarom staat die vrouw daarop? Nou die vrouw staat ook op het wapen van Antwerpen, inmiddels samen met een wilde man. En in het boek gaat hij eigenlijk in op het raadsel waar? Welke geschiedenis zit erachter die vrouw? Ja, fantastisch boek hele vette Vlaamse taal, heerlijk.
Tjapko: Nou kijk, je hebt wel iets met de Belgen vanavond.
Remco: Ja, vanavond wel.
Tjapko: We hebben in Amstelveen natuurlijk een hele kleurrijke bevolking, ruim één op de vijf inwoners is een andere nationaliteit. Amstelveen heeft ook echt een regionale oriëntatie als winkelcentrum. Er komen bezoekers van eigenlijk de hele regio hiernaartoe. Als je naar dat type boeken kijkt, kinderboeken bijvoorbeeld of internationale literatuur, wat zijn daar nou de uitschieters in deze periode, in deze decembermaand?
Remco: Nou, bij de kinderboeken, zie je toch vooral dat de bekende verkopen zoals ‘Roald Dahl’ en ‘Harry Potter’. Ik ben even de Engelse titel kwijt, maar het boek heet in het Nederlands: ‘raad eens hoeveel ik van je hou’, maar dan in het Engels. Of ‘The hungry caterpillar’, dat doet het goed. En als je kijkt naar de internationale literatuur, ja we verkopen alleen Engels, dan zie je vaak dat prijswinnaars het heel erg goed doen. En nu ook een vertaling als Marieke Lucas Rijneveld, die met haar romen een Booker International Prize won. Die wordt nu ook heel veel gelezen vooral door Indiërs.
Tjapko: Je zou verwachten deze tijd dat mensen meer gaan lezen. Zie je dat ook terug of gaan ze anders lezen? Of gaan ze meer digitaal bestellen? Welke trends zie jij op dit moment?
Remco: Ik zie dus twee dingen. Men is meer gaan kopen bij de lokale boekenboer in de kleinere buurtcentra, als je over de afgelopen maanden kijkt, en natuurlijk ook online. Dat is zeker gebeurd, ook bij ons gelukkig. Voor ons was dat wel heel belangrijk, dat we online sterk groeide. We hebben een vrij divers personeelsbestand gelukkig. Boekverkopers van 20 tot 63 is volgens mij de meest senioren boekverkoper. Dus we lezen ook heel breed en dat is wel prettig. We hadden ideeën opgevat om mensen gewoon op te laten geven: ik hou van deze boeken of dit soort spelletjes. Of ik kijk dit soort series op Netflix of waar dan ook. En op die manier gingen wij hen boeken toe sturen. We hadden gewoon gezegd: nou, het zijn boeken tussen de € 17,50 € 25,-. Zeg maar waar jij van houdt en wij sturen een boek toe als verassing. Dat heeft heel goed gedaan. Ja, als er een jong iemand mij naar een boek vroeg, dan wisten de jongere collega’s daar wel weer wat van. Was het iemand van rond de 50, daar wist ik dan wel weer wat van.
Ik weet ook wel wat van de andere, maar goed. In ieder geval op die manier kunnen we, omdat we allemaal lezers zijn, dat wel goed doen. Maar tegelijkertijd zijn er ook gewoon mensen die via onze webshop heel veel hebben besteld. En dat is iets wat in heel Nederland wel het geval is. Er is inderdaad veel online verkocht.
Tjapko: Je spreekt ongetwijfeld ook andere ondernemers in het stadshart, bijvoorbeeld winkeliers en horecabedrijven. Wat is jouw beeld van hoe het bij hen gaat?
Remco: Ja, als je naar de horeca kijkt, die zijn natuurlijk redelijk verdrietig, chagrijnig. Er zijn er een paar die nog steeds heel optimistisch doorgaan en andere die toch wel echt moeite hebben om nog perspectief te blijven zien. Ja, dat begrijp ik wel. Als ik bij ons zie wat er in ons kleine cafeetje teweeg heeft gebracht: ja, het zal maar je enige nering zijn. We hebben dan nog de boekhandel erbij. Dan lijkt me dat heel ingewikkeld. Ja, de modebranche heeft het natuurlijk ook ontzettend zwaar. We gaan niet naar feesten, we hebben geen vergaderingen en doen alles online. We zitten daar met onze nette overhemd en daaronder hebben we misschien een korte broek aan en onze sportschoenen.
Tjapko: Als sommigen dat al hebben zou je verwachten.
Remco: Ik was een tijdje geleden bij een modezaak op het winkelcentrum voor mijzelf wat uit te zoeken en het was één uur, tijdens mijn lunchpauze, en toen was ik de eerste klant. En het was op een zaterdag. Nou ja, dat is wel heel verdrietig natuurlijk. Maar goed je merkt wel dat iedereen gewoon probeert het beste ervan te maken. We hebben natuurlijk de crisis een aantal jaren geleden gehad en die had toch een heel ander gevoel dan deze crisis. We weten nu wel wat het is en dat het buiten ons bereik ligt. Je kunt er eigenlijk niks aan doen en we hopen, denk ik allemaal, dat het ergens in de loop van het komend jaar beter gaat en dat we dan weer naar een soort normaal kunnen.
Tjapko: Ja, en tot die tijd, mensen koop in de buurt, in het winkelcentra, koop in het stadshart, spreidt de drukte. Probeer niet met z’n allen er een uitje van te maken, maar zorg ook dat je de lokale winkeliers, lokale horeca met ophalen in deze fase helpt. Kom niet allemaal tegelijk, spreidt het. En dan kunnen we er eigenlijk het beste van maken, is ook wat jij aangeeft.
Het is natuurlijk een bijzondere tijd, tijdens de kerstdagen. In een jaar dat uniek zal zijn. Als we straks terugkijken, straks de kerstboom voor veel mensen, welk boek ligt er bij jou onder de kerstboom Remco?
Remco: Ik ben natuurlijk in de gelukkige situatie dat ik bijna meteen alles uit de winkel grijp als er iets uitkomt. Dan krijg ik weer op mijn kop van mijn vrouw, wat ik nou weer allemaal meeneem. Mijn vrouw zei natuurlijk: ‘waarom heb je dat nou weer gekocht?’. Dat ging over het boek van Jeroen Olyslaegers, waar ik niet van kon afblijven. Maar wat ik ook heel graag wil hebben, is de biografie van Obama. Dus die gaat er zeker onder liggen.
Tjapko: Krijg je wel eens boeken van andere mensen of denken ze van: nou die Remco, die heeft alles al.
Remco: Ja, dat is wel heel ellendig, ook als ik een keer zeg: nou geef mij dan meer een boekenbon. “Ja joh, waarom?” Dat is heel lastig, maar ik probeer ze er wel altijd van te overtuigen dat ik het wel leuk vind. Dat ik het vooral leuk vind als zij mij een boek geven wat zij mooi vonden, dat ze mij dan vertellen waarom ik het zou moeten lezen. Ja, dat durven mensen niet snel, dat klopt. Het is wel jammer.
Tjapko: Je gaf net al aan dat je heel veel leest en dat ook probeert een beetje te verdelen met uw collega's. Heb je nou waanzinnig veel boekenkasten thuis of ben je ook steeds meer digitaal aan het lezen?
Remco: Nee, ik lees bijna niet digitaal. Het is niet omdat ik er tegen ben, maar ik vind het zelf niet prettig. Voor mij beklijft het niet. Ik kan heel moeilijk mijn concentratie bijhouden bij een elektronisch boek. Daar ben ik natuurlijk niet maatgevend in, heel veel mensen vinden dat juist hartstikke prettig. Maar nee, ik wil gewoon papier. Ik vind het lekker, ik voel dan ook veel beter waar ik ben in het verhaal. Ik kan sneller terugbladeren en ik kan er bijschrijven als ik dat wil. Althans bij non-fictie, bij literatuur zou ik dat niet zo snel doen. Maar ja, voor mij is het uiteindelijk de manier om te lezen, van papier. Maar als andere dat anders willen, dan heb ik daar geen enkel bezwaar tegen. Dat moet men vooral zelf weten.
Tjapko: De komende dagen, hoeveel mensen we straks thuis mogen ontvangen, dat zal nog bekend gaan worden. In ieder geval zal er voor iedereen tijd, waarschijnlijk zijn om een boek te lezen. Welk boek, makkelijk toegankelijk boek, zou je voor mensen willen aanraden tijdens de kerstdagen?
Remco: Makkelijk toegankelijk boek, nou ja voor de thrillerlezer zou ik misschien denken ‘De macht van K.’ van Jens Vern. Dat is een Nederlandse thrillerschrijver. Het gaat over data en we gaan er ook vanuit dat data in principe vastliggen. Althans als je jouw gps aan hebt. Dan is te zien waar jij bent op je telefoon, maar wat als nou iemand toch die data kan veranderen? Jij zegt, ik ben er niet geweest, ja, maar kijk hier de data zeggen dat je er wel was dus je hangt. Wat als dat zou kunnen. Een hele fijne thriller, het speelt in Nederland, Amerika en in Noorwegen af. Ja, het is echt heel spannend verhaal. Lekker snel.
Een hele mooie roman zou ik zeggen: ‘Victor’, van Judith Fanto. Dat is een hele ja, een bijzondere volle historische roman. Het speelt zich onder andere af in Wenen, tweede wereldoorlog. En de vraag: ben ik joods of niet? Het heeft een heel bijzonder einde en ik denk wel dat het één van de mooiste romans is.
Tjapko: En ik zie nog op die indrukwekkende stapel boeken die je hebt meegebracht Remco, zie ik ‘Rutger Bakt’ nog liggen. Voor de doelgroepen waar je net over sprak denk ik.
Remco: Ja, ja, voor de mensen die toch nog lekker willen bakken inderdaad. Ik weet niet of mensen weten wie het is, Rutger van den Broek, die heeft ooit heel Holland bakt gewonnen. Sindsdien is hij ontzettend populair onder de thuisbakkers.
Tjapko: Het is een aanzienlijke boeken met ontzettend veel tips.
Remco: Ik heb dit voor je meegenomen, het boekje ‘Ollie en ik’, van Machteld Siegmann. Zij heeft anderhalf jaar geleden de roman ‘De kaalvreter’ geschreven. Voor ‘De kaalvreter’ ontving zij de publieks- en juryprijs van de Bronzen Uil, dat is het beste debuut in de Vlaamse en Nederlandstalige letterkunde. En ze heeft ook de CLO-Byblos literatuurprijs ervoor gekregen. Dat is pas afgelopen weekend bekend geworden. Zij woont in Amstelveen, Machteld Siegmann, en toevallig hadden wij van deze zomer gevraagd of zij voor ons een relatiegeschenkje wilde schrijven, ‘Ollie en ik’. Wij delen dat nu aan al onze klanten. Maar ik heb er eentje voor de burgemeester van mij laten signeren, dus alsjeblieft.
Tjapko: Ontzettend bedankt.En het aardige is met dit mooie verhaal en de inleiding die je bij alle boeken geeft, die we net even langs liepen, dan gaat er ook wat leven. De kracht van de manier waarop jij je werk doet, niet voor niets paar jaar geleden ook boekenverkoper van het jaar als titel binnengesleept, en ik denk meer dan terecht. Heel erg bedankt voor jouw toelichting tot nu toe, ‘Ollie en ik’. Ik heb ook wat te lezen voor straks, de kerstperiode, naast alle andere dingen die ik van plan ben te gaan doen. Nog even 2021, hoe kijk je daarna?
Remco: Nou eigenlijk wel hoopvol. Wat ik allemaal het afgelopen jaar mee heb gemaakt, wat we allemaal meemaken, is dat er ook zeker een rust is gekomen. Aan de ene kant is er ook de stress die natuurlijk dat virus met zich meebrengt. Alle regels, de cijfers die er dan iedere keer weer zijn, maar tegelijkertijd heeft het ook een rust gebracht. Want soms kon je niks. Je kan niet uit eten, wat bedroefd is voor de horeca. Je kunt wel gaan wandelen in alle rust en stilt. Een boek lezen niet onbelangrijk, maar het heeft wel voor mijzelf bewust gebracht en dat ik denk dat het ook goed is geweest voor mijzelf, voor mijn gezin ook. Dus ja, al met al met alle berichten die er zijn over het vaccin wat er aankomt, of mensen het nou wel of niet willen, denk ik wel dat we naar een wereld gaan zonder corona. En dat zou heel prettig zijn, weer allemaal een beetje lief en aardig voor elkaar kunnen zijn.
Tjapko: Ja, dat lijkt me heel mooi om op die manier ernaar te kijken. We hebben nog een paar weken te gaan in dit bijzondere jaar en mooi jouw hoopvolle vooruitblik. Dat is denk ik waar we allemaal op zitten te wachten.
Tot die tijd doen we het met de boeken die jij ons hebt aangeprezen vandaag. En ik weet niet of jij ons nog iets mee wil geven als slot van jouw kant of dat je nog iets wilt vragen?
Remco: Misschien luisteraars die denken: ja die man die zit nou leuk zijn boeken te verkopen. Maar je vroeg al even naar de bibliotheek. In hoeverre is dat belangrijk en ik hoop wel dat mensen inzien dat de bibliotheek ontzettend belangrijk is. In Amsterdam hoor ik nou dat er bibliotheken gesloten gaan worden in de zogenaamd kleinere plekjes, terwijl het voor heel veel mensen die wat minder inkomen hebben een ongelooflijk belangrijk iets is. Ik zie het ook voor scholieren. Als ik in principe van scholieren langskwamen om alsnog te gaan studeren, en ik begrijp dat er geen plek voor kan zijn dat een hele tijd de maatregelen gewoon waren. Terecht de maatregelen, maar het belang van een plek als een bibliotheek is heel erg groot, denk ik voor Nederland, voor Amstelveen, voor ouderen. Maar ja vooral voor mensen met een wat kleinere portemonnee of kinderen die thuis geen pc hebben. Ja, die wel in de bibliotheek de plek vinden om zichzelf ja, de mogelijkheid te geven zich te ontplooien. Dus ik hoop dat mensen dat begrijpen, dat die bibliotheek ondanks dat het misschien gezien wordt als een concurrent voor een boekhandel. Zo zien wij dat helemaal niet. Het is een hele mooie aanvulling en het is belangrijk voor de samenleving, denk ik.
Tjapko: Mooi deze woorden voor jou kan nog even, eigenlijk als een oproep, het belang van lezen, het belang van leesvaardigheid, en dat een boekhandel in de bibliotheek met elkaar kunnen versterken. De bibliotheek voor iedereen jong, oud, goed lezen, minder goed kunnen lezen. Wat dat betreft is het denk ik een heel mooi pleidooi, zo aan het einde van dit interessante betoog.
Bedankt voor jouw toelichtingen op wat je allemaal doet, wat je bezighoudt, de verhalen die je met ons wilde delen, en dan wil ik heel graag afronden. Maar voor ik dat ga doen, wil ik de volgende gast aankondigen. Dat is Elena Nabatova, zij is regiomanager van Participe Amstelland. Zij gaat aangeven waarom het zo belangrijk is om oog voor de ander te hebben en oog voor elkaar. Remco ontzettend bedankt voor het gesprek en ik wens jouw hele fijne kerstdagen toe.