Participatiewaaier en stappenplan

Om voor iedereen helder te maken hoe participatie tot stand komt, is een standaardproces nodig. De aard van projecten en beleid is tegelijkertijd zeer verschillend. Het is daardoor onmogelijk om één aanpak te kiezen die altijd werkt. Wel kan het participatieproces worden gestroomlijnd, door een aantal vaste stappen toe te passen om daarmee een inhoudelijk passend participatieplan uit te werken. 

Participatiewaaier

Het participatiestappenplan is gebaseerd op de participatiewaaier. De participatiewaaier kan worden gezien als een routeplanner voor participatie. Het volgen van deze routeplanner zorgt ervoor dat alle benodigde informatie verzameld is. De waaier is daarmee geen keurslijf, maar richt zich op het stellen van de juiste vragen om de benodigde informatie voor het participatieplan te vergaren. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk om te weten wat de impact gaat zijn van een plan, welke ruimte er is voor aanpassingen in het plan en wie er belanghebbenden zijn.

Aan de slag met het plan

Verantwoordelijkheid: wie is er verantwoordelijk voor participatie?

• Inwoners/ondernemers
• Gemeente
• Andere overheid/ketenpartner

Analyse: wat is de impact?

• Termijn
• Aard
• Gevolgen voor de fysieke of maatschappelijke leefomgeving
• Reikwijdte 
• Mate van maatschappelijke/politieke aandacht

Doelen: wat is het doel van participatie?

• Bewustwording
• Verbinden
• Kwaliteit
• Eigenaarschap

Randvoorwaarden: wat zijn de randvoorwaarden van participatie?

• Budget
• Aanpassingsruimte
• Doorlooptijd
• Capaciteit

In kaart brengen: wat zijn de projectfasen en wie zijn de belanghebbenden?

• Fase project of beleidsontwikkeling
• Doelgroepen
• Voorkeuren

Participatiestappenplan: participatiestappenplan per fase

• Opstellen participatieplan
• Deel participatieplan met de gemeente
• Voer participatietraject uit
• Maak een participatieverslag

Evaluatie: hoe is participatie verlopen?

• Effect inbreng
• Tevredenheid
• Representativiteit 

Participatiestappenplan per fase

Als alle belanghebbenden in kaart zijn gebracht, stelt u het participatieplan op. Geef hierin aan welke belanghebbenden u benadert, met welk doel, over welk afgebakend onderwerp en hoe u communiceert. In het geval van intensieve participatie adviseert de gemeente het participatieplan te delen met uw contactpersoon van de gemeente en vervolgens het traject uit te voeren. Maak ten slotte een participatieverslag om te delen met alle betrokkenen en de gemeente. Belangrijk om hierin de volgende vragen te beantwoorden:

• Wie waren er betrokken bij het participatieproces?
• Hoe is het participatieproces verlopen? Welke activiteiten en/of middelen zijn toegepast?
• Wat is er met de resultaten van de participatie gedaan? En welke adviezen van belanghebbenden zijn wel en niet overgenomen bij de uitwerking van het initiatief? Motiveer waarom.