Bouw en verbouw, vergunningen

Om te bouwen of verbouwen, heeft u vaak een omgevingsvergunning (vroeger bouwvergunning) nodig. Soms hoeft u geen vergunning aan te vragen, bijvoorbeeld:

• bij een afscheiding tussen balkons of dakterrassen, zonweringen of rolluiken
• bij dakkapellen en bijgebouwen aan de achterkant van een woning

Twijfelt u of u uw bouwproject zonder vergunning kunt starten? Op de website van het Omgevingsloket Online (OLO) kunt u de check doen.

Lees meer over de kosten in de Legesverordening 2023.

Als u wilt gaan bouwen of verbouwen, heeft u vaak een omgevingsvergunning (vroeger bouwvergunning) nodig. De regels verschillen per bouwwerk en per situatie.

Er zijn drie mogelijkheden:

• vergunningvrije bouwwerken: vaak kunt u kleine bouwactiviteiten zonder omgevingsvergunning uitvoeren. Denk hierbij aan een afscheiding tussen balkons, zonweringen of rolluiken, dakkapellen en bijgebouwen aan de achterkant van een woning. Er zijn wel regels waar u zich aan moet houden.
• omgevingsvergunning voor het bouwen, reguliere procedure. Meestal volgt de omgevingsvergunning de reguliere procedure. Ook bij een beschermd stads- of dorpsgezicht.
• omgevingsvergunning voor het bouwen, uitgebreide procedure. Deze procedure is nodig in deze gevallen:
  • bij een grote afwijking van het bestemmingsplan;
  • als het bouwwerk moet voldoen aan milieueisen;
  • bij een monument. Meer hierover vindt u bij 'Monument, vergunning';
  • het gebouw wordt een dagverblijf voor kinderen of gehandicapten, of nachtverblijf (in de zorg, of hotel en recreatie); dit heeft te maken met de brandveiligheid.

Als u een omgevingsvergunning bouwen aanvraagt, dan kan de vergunning ook nadelen hebben voor de natuur. Het behoud van beschermde gebieden, planten- of diersoorten kan namelijk gevaar lopen. Geef dit duidelijk aan in de aanvraag. U heeft dan de volgende keuze:

• U vraagt bij de provincie een natuurbeschermingsvergunning of -ontheffing aan. De provincie beoordeelt alleen de gevolgen voor de natuur. De provincie kan speciale eisen stellen, zoals ecologische begeleiding. Daarna vraagt u bij de gemeente een omgevingsvergunning aan. De gemeente beoordeelt dan niet de gevolgen voor de natuur.
• U vraagt bij de gemeente een omgevingsvergunning aan. Daarbij vraagt u om ook een natuurtoets uit te voeren. Dit betekent dat de gemeente ook de gevolgen voor de natuur beoordeelt. Hiervoor vraagt de gemeente bij de provincie om een verklaring van geen bedenkingen (vvgb). De gemeente neemt de vvgb mee in het besluit op uw aanvraag. Weigert de provincie de vvgb? Dan wijst de gemeente uw vergunningsaanvraag af.

Om een omgevingsvergunning aan te vragen, heeft u één of meer tekeningen nodig. Daarop laat u zien:

• de plattegronden van iedere verdieping van het bouwwerk
• de bestemming van de ruimten en gebouwen
• de lengte- en dwarsdoorsneden
• alle gevelaanzichten en de hoogte van het bouwwerk
• de principedetails (gegevens over het uiterlijk van het gebouw)
• een tekening van hoe het er nu uit ziet
• hoe het bouwwerk eruit komt te zien (de hoofdlijnen of het principe van de constructie, inclusief berekeningen)
• de technische informatie die bewijst dat het bouwwerk voldoet aan het laatste Bouwbesluit

Gaat u nieuwbouwwoningen bouwen? Of kantoren van 100m² of groter? Doe dan een milieuprestatieberekening en een energieprestatieberekening bij uw aanvraag.

U kunt uw gegevens, tekeningen en formulieren ook elektronisch opsturen. Zorg ervoor dat de bestanden niet verder aangepast kunnen worden ('alleen lezen').

Aan het bouwen of verbouwen van een huis zijn zeker voorwaarden verbonden, bijvoorbeeld op het gebied van de veiligheid en het uiterlijk van uw woning. Soms moet u een vergunning aanvragen voordat u aan de verbouwing begint. Deze vergunning heet de omgevingsvergunning.

U heeft in een aantal gevallen een omgevingsvergunning nodig. Bijvoorbeeld als u de schotelantenne aan de voorkant van uw huis wilt hangen. Doe de vergunningscheck op Omgevingsloket Online en controleer of u een vergunning moet aanvragen.

De bouwvergunning is vanaf 1 oktober 2010 opgegaan in de omgevingsvergunning. De omgevingsvergunning vervangt een aantal vergunningen, waaronder de bouwvergunning, kapvergunning en sloopvergunning.

De omgevingsvergunning is dus de nieuwe bouwvergunning.

De omgevingsvergunning geeft toestemming op het gebied van wonen, ruimte, milieu en natuur. U kunt een omgevingsvergunning nodig hebben voor verschillende activiteiten. Onder andere voor:

• bouwen
• slopen
• bomen kappen
• een inrit of uitrit aanleggen
• een monument herstellen, verbouwen of slopen
• reclame aanbrengen
• brandveilig gebruik gebouwen

Er zijn twee procedures bij het verlenen van een omgevingsvergunning. De gewone procedure geldt voor een gewone omgevingsvergunning. Heeft uw vergunningaanvraag een groot risico voor de omgeving? Of voert de gemeente een natuurtoets uit? Dan geldt de uitgebreide procedure. Bijvoorbeeld bij een omgevingsvergunning voor het milieu.

Als u wilt gaan bouwen of verbouwen, heeft u vaak een omgevingsvergunning (vroeger bouwvergunning) nodig. De regels verschillen per bouwwerk en per situatie.

Er zijn drie mogelijkheden:

• vergunningvrije bouwwerken: vaak kunt u kleine bouwactiviteiten zonder omgevingsvergunning uitvoeren. Denk hierbij aan een afscheiding tussen balkons, zonweringen of rolluiken, dakkapellen en bijgebouwen aan de achterkant van een woning. Er zijn wel regels waar u zich aan moet houden.
• omgevingsvergunning voor het bouwen, reguliere procedure. Meestal volgt de omgevingsvergunning de reguliere procedure. Ook bij een beschermd stads- of dorpsgezicht.
• omgevingsvergunning voor het bouwen, uitgebreide procedure. Deze procedure is nodig in deze gevallen:
  • bij een grote afwijking van het bestemmingsplan;
  • als het bouwwerk moet voldoen aan milieueisen;
  • bij een monument. Meer hierover vindt u bij 'Monument, vergunning';
  • het gebouw wordt een dagverblijf voor kinderen of gehandicapten, of nachtverblijf (in de zorg, of hotel en recreatie); dit heeft te maken met de brandveiligheid.

Als u een omgevingsvergunning bouwen aanvraagt, dan kan de vergunning ook nadelen hebben voor de natuur. Het behoud van beschermde gebieden, planten- of diersoorten kan namelijk gevaar lopen. Geef dit duidelijk aan in de aanvraag. U heeft dan de volgende keuze:

• U vraagt bij de provincie een natuurbeschermingsvergunning of -ontheffing aan. De provincie beoordeelt alleen de gevolgen voor de natuur. De provincie kan speciale eisen stellen, zoals ecologische begeleiding. Daarna vraagt u bij de gemeente een omgevingsvergunning aan. De gemeente beoordeelt dan niet de gevolgen voor de natuur.
• U vraagt bij de gemeente een omgevingsvergunning aan. Daarbij vraagt u om ook een natuurtoets uit te voeren. Dit betekent dat de gemeente ook de gevolgen voor de natuur beoordeelt. Hiervoor vraagt de gemeente bij de provincie om een verklaring van geen bedenkingen (vvgb). De gemeente neemt de vvgb mee in het besluit op uw aanvraag. Weigert de provincie de vvgb? Dan wijst de gemeente uw vergunningsaanvraag af.

De omgevingsvergunning geeft toestemming op het gebied van wonen, ruimte, milieu en natuur. U kunt een omgevingsvergunning nodig hebben voor verschillende activiteiten. Onder andere voor:

• bouwen
• slopen
• bomen kappen
• een inrit of uitrit aanleggen
• een monument herstellen, verbouwen of slopen
• reclame aanbrengen
• brandveilig gebruik gebouwen

Er zijn twee procedures bij het verlenen van een omgevingsvergunning. De gewone procedure geldt voor een gewone omgevingsvergunning. Heeft uw vergunningaanvraag een groot risico voor de omgeving? Of voert de gemeente een natuurtoets uit? Dan geldt de uitgebreide procedure. Bijvoorbeeld bij een omgevingsvergunning voor het milieu.